BỆNH ĐÙN ĐỌT CHUỐI

Vườn chuối tự nhiên có những cây đọt bị chùn lại, những lá mới mọc cứ nhỏ dần, cứng, thô, giòn dễ gãy, da nheo, dợn sóng và làm cho "bộ" lá của cây chuối có màu xanh vàng loang lổ. Bẹ lá sít và bó chặt lại với nhau, làm cho ngọn nhỏ lại giống như một bó lá. Cây thấp lùn xuống, nhỏ bé và còi cọc..., đó là các triệu chứng của bệnh chùn đọt chuối, còn gọi là bệnh xoăn lá, bệnh chuối đụt, bệnh xẹ... Đây là một loại bệnh khá nguy hiểm trên cây chuối, bệnh này gây hại chủ yếu trên cây chuối già (chuối tiêu). Những vườn bị hại nặng có khi có đến vài chục phần trăm cây số bị bệnh, gây thất thu lớn cho vườn nhà.

Bệnh do virut gây ra. Bệnh được truyền từ cây mẹ sang cây con qua đường cây giống, lây truyền từ cây này sang cây khác, thông qua một loài rệp có tên là Pentalonia nigronervosa sinh sống trên cây chuối, làm môi giới truyền bệnh. Bệnh phát sinh quanh năm, nhưng thường phát triển mạnh vào những tháng có độ ẩm cao. Qua quan sát thực tế vườn cây cho thấy, những vườn ít được chăm sóc, có nhiều cỏ dại, rậm rạp thường xuyên phủ đất bằng rơm rác, cỏ cây... thường là những vườn bị bệnh gây hại nhiều hơn những vườn khác.

Khi bị bệnh lá chuối hẹp lại, vươn thẳng và bó sít vào nhau, nhìn giống như một bó lá, cuốn lá ngắn lại và lá bị giòn, rất dễ bị rách, trên lá xuất hiện những đường sọc màu vàng sậm, xen kẽ với những đường mùa xanh sẫm. Nếu cây bị bệnh sớm, hoặc bị bệnh gây hại nặng, thì cây sẽ tàn lụi dần và không cho buồng, nếu có cho buồng, thì sau này khi có buồng, buồng chuối trổ sẽ không thoát, hoặc nếu có trổ được thì buồng chuối cũng bị biến dạng, trái nhỏ, ăn không ngon hoặc buồng chuối có thể trổ ra ngang thân.

Là bệnh do virut gây ra, nên một khi cây đã nhiễm bệnh, thì không thể chữa được. Vì thế, muốn hạn chế bệnh cần phải áp dụng các biện pháp phòng ngừa là chính. Sau đây là một số biện pháp cơ bản:

Tuyệt đối không lấy cây chuối non ở những vườn chuối, khóm chuối đã bị bệnh gây hại làm giống cho vụ sau;

Thường xuyên kiểm tra vườn chuối, để phát hiện sớm cây bị nhiễm bệnh. Nếu phát hiện cây đã bị bệnh, phải chặt bỏ ngay cả cây, bứng hết cả gốc rồi đưa ra khỏi vườn chôn sâu hoặc tiêu hủy, để tránh lây lan sang cây khác;

Không nên lập vườn chuối ngay bên cạnh những vườn đang bị bệnh gây hại nặng để tránh bệnh lây lan sang vườn mới lập;

Thường xuyên vệ sinh vườn tược, dọn sạch cỏ dại, cắt tỉa bỏ bớt những lá già, khô, tỉa bớt những cây con, nếu thấy vườn quá dầy... để vườn luôn thông thoáng, giảm bớt độ ẩm trong vườn, nhất là vào mùa mưa;

Không nên trồng chuối liên tục nhiều năm trên cùng một mảnh đất. Sau khi trồng vài năm, nên luân canh với cây trồng khác vài năm, rồi lại quay trở lại trồng chuối;

Khi phát hiện có rệp, nên dùng một số loại thuốc như Bi58, Supracide, Suprathion, Mospilan, DC-Tron Plus 98, 8EC... để phun xịt, tiêu diệt rệp là tiêu diệt môi giới mang bệnh di truyền cho cây. Về cách sử dụng thuốc, bà con có thể đọc hướng dẫn in trên nhãn thuốc;

Chăm sóc vườn chuối chu đáo để cây chuối sinh trưởng, phát triển tốt, có sức chống đỡ với bệnh;

Nếu vườn của bà con đã áp dụng nhiều biện pháp mà bệnh vẫn không thuyên giảm thì nên thay bằng giống chuối xiêm (còn gọi là chuối tây) là những giống ít bị bệnh thay cho giống chuối già.

Nguồn: Tạp chí Khoa học và Đời sống